De terugkeerling is het verhaal van de tot de islam bekeerde Bilal van Wijk. Geboren als Pjotr in Nieuwegein, is Bilal bezeten door één gedachte: 10 jaar na de moord op Theo van Gogh in de voetsporen treden van diens moordenaar Mohammed B.
Dit is ook het verhaal van Mohammed el Amrani, die opgroeit in Kanaleneiland. Enkele weken voor 9/11 weet hij het betonnen getto dat hij zo haat te ontvluchten om in Manchester literatuur te gaan studeren. Na de moord op Van Gogh keert hij terug naar Nederland om voor de AIVD moslims te schaduwen. Dat voert hem – bitter en teleurgesteld – terug naar de wijk waar hij opgroeide. Daar wordt hij geconfronteerd met een onverwerkt verleden.
De terugkeerling is een rauwe, explosieve roman over identiteit. ‘Als de mensen om je heen je beschouwen als moslim, dan is het heel lastig. Ze blijven je erop aanspreken, snap je?’
In De terugkeerling lees je eigenlijk twee verhalen. Zo lees je het verhaal van Pjotr, die zich bekeerd tot de Islam. Zijn naam veranderd hij in Bilal en hij is vast van plan om een aanslag te plegen als Mohammed B. destijds deed op Theo van Gogh. Hiermee hoopt hij een vermelding halen in Dabiq, het officiële tijdschrift van terreurgroep IS. Als radicale bekeerling wil hij zich ook aansluiten bij deze extremistische terreurgroep.
Daarnaast het verhaal van Mohammed, als moslim wil hij zich juist losmaken van de vooroordelen van het geloof. Na de moord op Theo van Gogh gaat hij aan de slag voor de AIVD. Het is zijn taak om radicale jongeren als Bilal in de gaten te houden. Maar Mohammed heeft zijn eigen problemen ook. Zo kampt hij onder andere met een alcoholprobleem. Doordat hij voor de AIVD aan het werk gaat komt hij terug in Kanaleneiland, waar hij opgroeide, maar was ontvlucht. Mohammed krijgt te maken met zaken uit zijn verleden, de vlucht die hij eerder nam heeft dit niet opgelost. Mohammed wordt teruggeworpen op zichzelf en zal een en ander onder ogen moeten zien.
Het contrast is groot; aan de ene kant een Nederlandse jongen die zich bekeerd tot moslim en zich wil aansluiten bij IS, aan de andere kant een allochtoon die zich juist afkeert van het extremisme, maar daar wel me te maken krijgt. Hoewel beide verhalen min of meer op zichzelf staan komt er natuurlijk wel een moment dat het pad van deze twee elkaar kruist.
De terugkeerling is wat onderwerp betreft erg actueel. Dingen die volop spelen, de radicalisering van jongeren, het moslim zijn wat wordt veroordeeld, het komt allemaal langs in dit boek. De schrijver geeft je bij beide hoofdpersonen een kijkje in hun hoofd. Wat beweegt Bilal om bij IS te willen horen, zelfs als daar gruwelijke daden voor nodig zijn. Hoe ziet Mohammed de wereld waarin hij wordt veroordeeld terwijl hij zich juist hiervan wil distantiëren? Bijna zou ik het boek angstaanjagend willen noemen, juist omdat het zo dichtbij komt. Het verhaal speelt zich namelijk af in Kanaleneiland, Utrecht. Het idee dat in Nederland dit soort jongeren huist is angstaanjagend, Dat de schrijver dit als onderwerp van zijn boek heeft genomen getuigd wel van lef, het is immers een zwaar beladen onderwerp in deze tijd. Het verhaal zelf is spannend, goed en bijna realistisch geschreven.
Uitgeverij: Lebowski
ISBN: 9789048829620
pagina’s
Prijs: € 19,99
