Over wat er in de oorlog allemaal gebeurd is, bestaat een redelijk nauwkeurig beeld. We weten ook redelijk nauwkeurig wat er zich in deze periode in het dorp Vught heeft afgespeeld. Het beeld van wat de inwoners toen wisten en dachten is veel vager.
In januari 1943 werden de inwoners van Vught plotseling geconfronteerd met een SS-concentratiekamp. De eerste transporten met uitgeputte gevangenen zorgden alom voor ontzetting en verontwaardiging. Dat nam toe, nadat de verhalen loskwamen over de erbarmelijke omstandigheden in het kamp en de hoge sterftecijfers. In het dorp werden inwoners geconfronteerd met uitgeputte vrijgelaten gevangenen. Ze zagen groepen Joodse mannen, vrouwen en kinderen die uit het hele land naar het kamp kwamen. Op het station waren ze getuige van het massale en chaotische vertrek van transporten. Ze zagen de treinen vol met Joden vertrekken en ze zagen de Duitse en Nederlandse SS’ers die voor dit alles verantwoordelijk waren.
De confrontaties met het kamp en de transporten hebben de inwoners van Vught voor lastige dilemma’s en moeilijke keuzes gesteld. Moesten ze protesteren? Moesten ze verzet plegen? Kon dat überhaupt? Konden ze de gevangenen helpen, of de vertrekkende Joden? Moesten ze helpen bij voedselvoorziening voor onderduikers of misschien zelfs voor onderduik zorgen?
Met dit boek wil Bert Oomen inzicht geven in de dilemma’s waar de inwoners voor kwamen te staan. Hij laat zien hoe verschillend ze hier mee omgingen, welke keuzes ze hebben gemaakt, door welk gevoel ze zich lieten leiden en welke moed ze daarbij soms toonden. Hij laat daarbij ook zien welke lessen hieruit te trekken zijn voor de huidige tijd.
Ze bouwen daarginds een concentratiekamp is een boek wat de andere kant van Kamp Vught laat zien. Hoe stonden de bewoners van omliggende dorpen ertegenover dat in hun buurt een concentratiekamp werd gebouwd, hoe gingen ze om met de transporten die ze zagen? Hoewel ook dit een boek over de oorlog is belicht deze het van een andere kant. De oorlog kent natuurlijk vele slachtoffers, maar dit is het verhaal van de burgers die van een afstand het zagen gebeuren.
Het boek is opgedeeld in drie delen. In het eerste deel, de verantwoording en inleiding, vertelt de auteur over het waarom van dit boek en wat er van het verhaal te leren valt. Deel twee is het eigenlijke verhaal, verdeeld in veertien hoofdstukken. Eerst een stukje over de jaren dertig, net voor de oorlog. Dan volgt een verslag over de oorlogsjaren. In het derde deel gaat de schrijver dieper in op de periode na de oorlog en wat deze periode voor gevolgen heeft gehad onder de mensheid.
Dit boek werpt weer een andere blik op de oorlog. Daar waar vaak geschreven wordt over de gruwelijkheden van het concentratiekamp komt nu de andere kant naar voren. Verhalen die op de achtergrond zijn gebleven, maar zeker aanwezig zijn. Een mooi boek om te lezen, mede door de prettige schrijfstijl.
Uitgever: Adr. Heinen
ISBN: 9789086801589
Pagina’s: 222
Prijs: € 14,95
