Biljarten

Ik begin weer eens aan een column en ik heb geen idee wat ik ga schrijven. Ja, natuurlijk, iets over biljarten, anders heet dit stukje niet zo. Maar dan nog. Zal ik wat gaan vertellen over de verschillende spelsoorten, over de techniek? Dat je ballen moet hebben om te kunnen biljarten?
Maakt niet uit. Ik ga iets vertellen over biljarten.

Als het gaat over biljarten praat je al gauw over ballen, stoten, trekken en zo.
De schunnige grappen en woordspelingen liggen dan natuurlijk voor de hand. Als ik ze nog niet ken, verzin ik ze zelf wel. Vandaag even niet. Haha, ik schrijf serieuze columns.
Bij veel mensen is de eerste associatie met biljarten nog altijd een kroeg. Mannen -jawel, alleen maar mannen- die naast het biljart zo half langs hun keu afhangen met een sigaret in hun mond en het zoveelste pilsje in de hand. Ogen op half elf. Dan heb je het inderdaad over een kroegactiviteit. Vooral niet méér.

Als je een beetje serieus wilt biljarten komt alcohol er doorgaans nauwelijks of niet aan te pas. Soms in zeer beperkte mate tijdens een partij. Een enkel pilsje of borreltje om de spanning wat te breken en wat relaxter te spelen maar dat kan ook zonder alcohol.
Ik speel het al zo’n 45 jaar. Voor de lol, mijn ontspanning maar wel serieus.
Ook steeds meer vrouwen spelen biljart.

Er zijn verschillende soorten van het biljartspel. Ik wil alleen maar iets vertellen over het carambole-biljarten, met drie ballen.
Een carambole is niet meer dan een Frans woord voor een punt dat je scoort. Ik heb het dus niet over poolbiljart en snooker. Heb je vast wel eens gezien. Dat wordt gespeeld met heel wat ballen in allerlei kleuren en al dan niet een cijfer erop op een biljart met in elke hoek een gat, een pocket. Wel familie maar is weer een heel andere tak van diezelfde biljartsport. Daar heb ik geen verstand van.

Nu ik het toch over sport heb. Is biljarten wel een sport?
Ik dacht het wel! Het vergt veel van je denkvermogen, continue concentratie, ruimtelijk inzicht in speelpatronen, gevoel en techniek. Wat is je tactiek: aanvallend of verdedigend spelen? Moet ik de speelbal, links, rechts, boven of onder raken of alle varianten daartussenin en wat is dan het gevolg voor de andere ballen? Dat heet effect. En wil ik de tweede bal dan dun, dik raken?

De basisregel is simpel: met je speelbal moet je in één stoot de andere twee ballen raken. Dat is soms al moeilijk zat want zo’n tafel -ander woord voor biljart- is best wel groot.
De standaard, waar iedere biljarter mee begint, is het libre-spel. Zoals de naam al aangeeft alle vrij-heid. Je hoeft “alleen maar” met je eigen speelbal bal 2 en 3 te raken. Behoudens een paar luttele uitzonderingen is dat qua spelregels alles. In mijn jonge jaren moet ik in die spelsoort 250 caramboles maken. Doe ik na verloop van tijd regelmatig in één beurt, meestal via de zogeheten “serie americain”. Na wat keren geloof ik het wel; het wordt tijd voor wat nieuws.

Ik ga kader spelen. Daarbij wordt het biljart verdeeld in diverse vakken. Niet met een kettingzaag maar met krijtstrepen. Daarbij gelden wat beperkende maatregelen wanneer een carambole al dan niet geldig is. Ga ik niet uitleggen. Een ster zal ik er nooit in worden. Ik speel redelijk maar ik train nauwelijks een bal in die spelsoort. Weer tijd voor wat anders.

En dan ga ik driebanden. Speel ik inmiddels alweer zo’n 15 jaar.
De basisregel is ook nu weer simpel. Vóórdat je de derde bal raakt moet je eigen speelbal minimaal eerst drie banden hebben geraakt. Ik heb nog veel te leren. De betere driebanders zijn ware rekenmeesters. Zij kunnen precies berekenen waar een bal terechtkomt. Dat kan ik niet en ik zal het ook nooit leren. Geeft niet, ik ben heus niet de enige. Ik speel puur op gevoel.

Biljarten. Het lijkt zo simpel. Zeker als je er alleen maar over hoeft te schrijven.
Of ik nou goed of slecht kan biljarten interesseert geen mens; en terecht. Mij ook niet. Ik win regel-matig mijn partijtje maar daar gaat het helemaal niet om. Ik speel in een geweldig team dat mij ook opvangt als ik het even moeilijk heb. Daardoor krijg ik er weer lol in en dat is toch vele malen belangrijker dan die ene wedstrijd winnen.

Teamgenoten: de ballen!

written by Rob van Spanje